1 กันยายน ร่วมรำลึก”สืบ นาคะเสถียร” วีรบุรุษแห่งห้วยขาแข้ง
เช้ามืดของวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2533 หรือเมื่อ 27 ปีที่แล้ว “สืบ นาคะเสถียร” ตัดสินใจจบชีวิตตัวเองลงด้วยปืนหนึ่งนัดในป่า ที่ห้วยขาแข้ง การเสียชีวิตของ สืบ นาคะเสถียร นั้นถือเป็นจุดเริ่มต้นของ “ตำนานนักอนุรักษ์ไทย สืบ นาคะเสถียร ผู้ที่รักป่าไม้ สัตว์ป่าและธรรมชาติ ด้วยกายและใจ”
วันนี้ขอหยิบยกบทความบางส่วนจากสารคดี “ชีวิตและความตายของสืบ นาคะเสถียร” โดยสารคดีฉบับนี้ ตีพิมพ์หลังคุณสืบเสียชีวิตเพียงเดือนเดียว มีเนื้อหาไปในทางที่จะบอกว่า คุณสืบฆ่าตัวตาย เพื่อให้คนหันมาสนใจปัญหาการตัดไม้ ทำลายป่าและล่าสัตว์ที่ป่าห้วยขาแข้ง แต่ก็ไม่มีใครรู้สาเหตุที่แท้จริงร้อยเปอร์เซนต์หรอก มีแต่การคาดเดาของคนรุ่นหลัง
- อุปนิสัยของคุณสืบ เป็นคนจริงจังกับทุกอย่าง เป็นคนที่เรียกว่า perfectionist ทำอะไรต้องดีเกินร้อย เป็นคนเนี๊ยบ
- คุณสืบเป็นคนมีศักดิ์ศรี ประเภทเดียวกับนักรบซามูไร หากทำงานไม่ได้เต็มที่ ไปตายดีกว่า
- หากรู้จักคุณสืบ จะรู้ว่าเขาเป็นคนรักลูกน้องมากกว่าตัวเอง และทนไม่ได้ที่เห็นลูกน้องตายหรือบาดเจ็บไปต่อหน้า
- คุณสืบเป็นคนเครียดมาก กับการทำงานที่ต้องรับผิดชอบตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย
- เมื่อปัญหาตัดไม้ ล่าสัตว์ในป่าห้วยขาแข้ง มันรุนแรงขึ้นมากทุกวัน โดยที่เขาซึ่งเป็นผู้รับผิดชอบสูงสุดไม่สามารถทำอะไรได้ ลูกน้องก็โดนยิงแทบทุกวัน เพราะไม่ได้รับการสนับสนุนจากคนมีอำนาจทุกฝ่าย ไม่มีใครสนใจความสำคัญของป่าห้วยขาแข้ง
- สิ่งสุดท้ายที่ทำได้คือ ทำรายงานทางวิชาการเสนอยูเนสโก แสดงความสมบูรณ์ของป่าห้วยขาแข้ง เพื่อยกป่าแห่งนี้ให้เป็นมรดกโลก ซึ่งเขาเชื่อว่าเป็นวิธีสุดท้ายในการดูแลผืนป่าแห่งนี้ ซึ่งก็สำเร็จจริง ๆ หลังเขาตาย จากรายงานชิ้นนี้มรดกชิ้นสุดท้ายของเขา
- เขาทำรายงานนี้เสร็จเพียงไม่กี่วันก่อนจะฆ่าตัวตาย
- เขาวางแผนฆ่าตัวตายหลายวันล่วงหน้า การพูดจาบางอย่างกับคนใกล้ชิดบางคน เป็นนัย และจดหมายฆ่าตัวตายสามสี่ฉบับชัดเจน
- สาเหตุการฆ่าตัวตายเรื่องอื่น ไม่มีเลย ปัญหาครอบครัว ไม่มี ปัญหาการเงินไม่มี เพราะทุกคนรู้ดีว่า เขาใช้เวลาทั้่งวันทั้งคืนในการทำงานดูแลป่าห้วยขาแข้ง
- ย้ำว่าคุณสืบเป็นคนเครียดมาก และทุ่มเททำงานที่ตัวเองรับผิดชอบแบบไม่ใช่มนุษย์ทั่วไปพึงกระทำ เมื่อทำได้ไม่ประสบผลสำเร็จแล้ว เขาละอายใจที่จะมีชีวิตอยู่ต่อไป
- ผู้เขียนมีความเชื่อว่า สืบตายเพราะเอาชีวิตเข้าแลกกับความอยุติธรรมที่เกิดขึ้นกับป่าและสัตว์ป่าในห้วยขาแข้ง ที่มนุษย์ทั่วไปไม่ทำแน่นอน ส่วนใครจะเห็นต่างก็สุดแล้วแต่
การเสียสละชีวิตของ “สืบ นาคะเสถียร”
หลังจากที่คุณสืบเสียชีวิตได้ 2 อาทิตย์ บรรดาเจ้าหน้าที่ระดับสูงของกรมป่าไม้ รวมทั้งผู้ว่าราชการจังหวัด นายทหาร นายตำรวจชั้นผู้ใหญ่ นายอำเภอ ป่าไม้เขต และ เจ้าหน้าที่ป่าไม้ ได้เปิดประชุมเพื่อหามาตรการป้องกันการบุกรุกป่าในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง โดยที่ตัวคุณสืบ เองนั้นได้พยายามจัดตั้งการประชุมหลายสิบครั้ง แต่ไม่มีการตอบรับจากเจ้าหน้านี้สักครั้งจนกระทั่งการเสียชีวิตของคุณสืบ ทำให้มีข้อกล่าวว่า หากไม่มีเสียงปืนนัดนั้น การประชุมดังกล่าวก็คงไม่เกิดขึ้นเช่นกัน
การจากไปในครั้งนี้ของคุณสืบ ได้ส่งผลกระทบครั้งยิ่งใหญ่ต่อผู้คนที่รักธรรมชาติ และแสวงหาความเป็นธรรมในสังคม เมื่อยามมีชีวิตอยู่ คุณสืบไม่ได้เป็นเพียงข้าราชการ ที่มีหน้าที่พิทักษ์ป่า และสัตว์ป่าเท่านั้น หากเป็นผู้นำคนสำคัญของขบวนการอนุรักษ์ธรรมชาติในประเทศไทย เป็นผู้ที่เคยต่อสู้เพื่อปกปักรักษาทรัพยากรป่าไม้ และสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ โดยไม่คำนึงภัยอันตราย การจากไปของเขานับเป็นความสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ และเป็นความสูญเสียที่นักอนุรักษ์ธรรมชาติทุกคน ไม่อาจปล่อยให้ผ่านพ้นไป โดยปราศจากความทรงจำ
“สืบ นาคะเสถียร” ถือได้ว่าเป็นวีรบุรุษของคนไทย เพราะเป็นบุคคลที่ทุ่มเทชีวิตเพื่อชาติ ธรรมชาติ และสัตวป่าเพื่อนร่วมโลก ประเทศไทยยังต้องการคนแบบคุณสืบอีกมากนัก…
สำหรับการจัดงานรำลึก 27 ปี ที่คุณสืบจากไป ทาง “มูลนิธิสืบนาคะเสถียร” ได้จัดกิจกรรมที่ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง อ.ลานสัก จ.อุทัยธานี เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม – 1 กันยายน 2560 ที่ผ่านมา ในงานมีการจัดนิทรรศการณ์ และบูธขายของที่ระลึก
หรือใครอยากร่วมสนับสนุนกิจกรรมอนุรักษ์ป่า และสมทบทุนกองทุนมูลนิธิสืบนาคะเสถียร สามารถร่วมกิจกรรมได้ผ่านทาง SMS True Move
อ้างอิงข้อมูลจาก “มูลนิธิสืบนาคะเสถียร”