เกษตร 4.0 ยุคที่เกษตรกรไทยต้องรู้ !

เมื่อกลางปี 2559 ที่ผ่านมา รัฐบาลไทยได้ออกนโยบายหนึ่งออกมา ซึ่งผมเห็นว่าเป็นนโยบายที่สนับสนุนวงการเกษตรแบบพลิกแนวคิดไปเลย ที่ผมให้ความสนใจนั้นคือไม่ใช่นโยบายที่พยุงราคาผลผลิตพืชเกษตรอย่างที่แล้ว ๆ มาแต่อย่างใด แต่เป็นนโยบายที่ปรับเปลี่ยนวิธีคิดการทำเกษตรแบบเดิมไปเลย นั่นก็คือ Thailand 4.0

แล้วกว่าจะมาถึงยุค 4.0 เราผ่านยุคอะไรมาบ้าง

• ยุค 1.0 เน้นการเกษตรเป็นหลัก ผลิตและขายพืชไร่ พืชสวน ส่วนมากเป็นพืชเชิงเดี่ยว
• ยุค 2.0 เน้นอุตสาหกรรมเบา
• ยุค 3.0 เน้นอุตสาหกรรมหนักและการส่งออก
• ยุค 4.0 เน้นเศรษฐกิจขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรม Value-Based Economy

แนะนำทำความเข้าใจกับแต่ละยุคก่อน (อธิบายครบ จบในคลิปเดียว)

ทีนี้เรามาดูกันดีกว่าว่าในยุค Thailand 4.0 จะเน้นในเรื่องอะไรบ้าง

1. กลุ่มอาหาร เกษตร และเทคโนโลยีชีวภาพ (จะเห็นได้ว่าการทำเกษตรกรรมอยู่ในข้อ 1 เลย)
2. กลุ่มสาธารณสุข สุขภาพ และเทคโนโลยีทางการแพทย์
3. กลุ่มเครื่องมืออุปกรณ์อัจฉริยะ หุ่นยนต์ และระบบเครื่องกลที่ใช้อิเล็กทรอนิกส์ควบคุม
4. กลุ่มดิจิตอล เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตเชื่อมต่อและบังคับอุปกรณ์ต่างๆ ปัญญาประดิษฐ์และทคโนโลยีสมองกลฝังตัว
5. กลุ่มอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ วัฒนธรรม และบริการที่มีมูลค่าสูง

      ยุคเกษตร 4.0 อ้างอิงคำพูดของนายธีรภัทร ประยูรสิทธิ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้กล่าวว่าได้วางแผนระยะยาวไว้ 10 ข้อดังนี้

1. ส่งเสริมเกษตรกรให้เข้าถึงข้อมูลได้ง่าย
2. เพิ่มศักยภาพการผลิตสินค้าเกษตรให้เพียงพอต่อการบริโภคในประเทศ
3. คิดค้นและพัฒนานวัตกรรมรวมถึงเทคโนโลยีที่ทันสมัย
4. แก้ไขปัญหาหนี้สินของเกษตรกร
5. พัฒนาปรับปรุงกฎระเบียบที่มีอยู่ให้ทันสมัย
6. เน้นทำปศุสัตว์แปลงใหญ่ให้ความสำคัญกับอาหารสุขภาพ
7. เพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตร
8. ปรับการผลิตให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
9. เน้นทำวิจัยและพัฒนาเพิ่มขึ้น
10. บูรณาการการทำงานร่วมกันในทุกกระทรวงที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ครอบคลุมทุกมิติ

ความคิดเห็นส่วนตัว

ขอพูดถึงในภาคเกษตรกรเป็นหลักก่อน    ปัจจุบันจะนิยมปลูกแต่พืชเชิงเดี่ยว เช่น  อ้อย มันสัมปะหลัง ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ยางพารา ปาล์ม ฯ เป็นต้น

แต่ข้อเสียของการปลูกพืชเชิงเดี่ยวคือ  เสี่ยงที่จะต้องขาดทุนหากราคาตกต่ำ   เพราะต้นทุนการผลิตสูง ไม่คุ้มกับค่าแรง น้ำมัน ปุ๋ยยาที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็วโดยไม่มีทีท่าว่าจะลดลง และเป็นสิ่งที่ดีที่ภาครัฐจะมาให้ความสำคัญในประเด็นนี้อย่างจริงจัง

สำหรับการทำเกษตร 4.0  เป็นการพลิกแนวคิดของเกษตรที่จะต้องมีองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยี การแปรรูป และการทำตลาดเองควบคู่กันไปด้วย  เช่นตัวอย่าง โครงการ Young smart farmer ที่ได้ทำการคัดเลือกเยาวชนผู้ที่สนใจในการทำเกษตรมาเป็นกำลังหลักในการขับเคลื่อนการทำเกษตรยุค 4.0 ไปด้วยอีกทางหนึ่ง เป็นการทำการเกษตรแบบผสมผสานกับเทคโนโลยี  โดยกลุ่มเป้าหมายเน้นจากคนรุ่นใหม่เป็นหลัก  และถ่ายทอดกลุ่มเกษตรกรรุ่นพ่อแม่   เน้นการบริหารจัดการโดยการนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีเข้ามาช่วย เช่นการใช้แอพพลิเคชันตรวจสอบความชื้น ความอุดมสมบูรณ์ของดินและสภาพอากาศ ฯ

และเปลี่ยนจากเกษตรกรธรรมดามาเป็นผู้ประกอบการธุรกิจด้านเกษตรอย่างเต็มตัว  ทำทั้งการสร้างแบรนด์ ปลูกเอง ขายเอง ทำตลาดเอง มี Story ที่ใช้ในการเพิ่มมูลค่าสินค้า มีการวางแผนจดบันทึกการเพาะปลูกในครั้งต่อไป

ทั้งหมดนี้เพื่อให้เป็นเกษตรกรที่สามารถพึ่งพาตนเองได้และมีรายได้ที่สูงขึ้น สุดท้ายมาร่วมกันสร้างเครือข่ายสังคมเกษตรให้เป็นสังคมแห่งการเรียนรู้และแบ่งปันเพื่อนำสิ่งที่งดงามกลับคืนสู่สังคมอย่างแท้จริง  และยั่งยืนต่อไปในอนาคต

#Thailand 4.0